Ülkemizde ceza infaz sistemi bir çok değişiklikler ile kendisini yenileyerek çağa ayak uydurmanın yanı sıra, çağdaş infaz sisteminin giderek güçlendirilmesi için bir takım yeni denetim mekanizmaları oluşturulmaktadır.

CEZAEVLERİNDE YENİ TAHLİYE SİSTEMİ - Cezaevlerinde yeni denetim sistemi kuruluyor. Bunun en önemlisi 15.04.2020 tarih ve 31100 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 36. Maddesi ile 5275 sayılı Kanunun 89. Maddesinde yapılan değişiklikler 01.01.2021 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Bu sistem ile birlikte toplam 10 yıl ve üzeri hapis cezası alanlar, terör ve örgüt suçları, kasten öldürme suçları, cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar ve uyuşturucu suçlarından hükümlü olanların kapalı ceza infaz kurumundan, açık ceza infaz kurumuna ayrılması, denetimli serbestlik ile cezasının infazı ve koşullu salıverilmesinde özel kurul tabiri ile İdare ve Gözlem Kurulu yetkili kılınmıştır.

Özel kurulda Cumhuriyet Savcısı başkan, kurum müdürü, iyileştirmeden sorumlu 2. müdür, idare memuru, cezaevi tabibi, psikiyatrist, psikolog, sosyal çalışmacı, sosyolog, öğretmen, infaz ve koruma başmemuru aynı zamanda izleme kurulundan bir üye, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı'ndan bir uzman görevlendirilmektedir.

Yeni sistem ile birlikte hükümlüler Gözlem Değerlendirilmesi ve Gelişim Değerlendirilmesi kapsamında iki farklı şekilde değerlendirilmeye tabii tutulacaktır.

Gözlem Değerlendirme:
Hükümlü ceza infaz kurumunda kalacağı süre 60 günden fazla, 6 aydan az olan hükümlüler ile artık dönemde bulunan hükümlüler ve gelişim değerlendirilmesine tabi tutulmaması kararı verilen hükümlüler hakkında yönetim, eğitim ve öğretim, psikososyal yardım ile güvenlik ve gözetim servislerince gözlem değerlendirilmesi yapılarak "Gözlem Değerlendirme Raporu" hazırlanır.

Ancak ceza infaz kurumlarında kalma süresi 60 günden az olan hükümlü ile idare ve gözlem kurulunca gelişim değerlendirilmesine tabi tutulmaması kararı verilen hükümlüler hakkında yalnızca yönetim servisi ile psiko-sosyal yardım servisi tarafından gözlem değerlendirme raporu düzenlenir.

Gelişim Değerlendirme:
Bulunduğu ceza infaz kurumunda kalacağı süre 6 aydan fazla olan hükümlüler hakkında yönetim, eğitim ve öğretim, psiko-sosyal yardım ile güvenlik ve gözetim servislerince gelişim değerlendirmesi yapılarak gelişim değerlendirme raporları düzenlenir.

Ancak açık ceza infaz kurumuna ayrılma kalan cezasını denetimli serbestlik tedbiri altında infaz etme veya ceza infaz kurumundan doğrudan koşullu salıverilme tarihi öncesindeki son dönemin artık dönem olması durumunda bu artık döneme ait değerlendirme ilgili servislerce düzenlenen gözlem değerlendirme raporuna göre yapılır. adalet.tv / özel haber


Gelişim Değerlendirmesine Alınmayacak Hükümlüler:
Hükümlüler hakkında yapılan gözlem, görüşme ve uygulanan risk değerlendirme ölçeği sonuçlarına göre idare ve gözlem kurulunca;

-Konuşma, işitme ve görme engelliler ile özbakımını yapamayacak şekilde yatağa bağımlı hasta ya da ağır kocama hali bulunanlardan durumu hekim raporu ile tespit edilenler,
-İyileşme ihtimali olmadığı tıbbı olarak tespit edilen ağır psikiyatrik hastalar,
-Sosyal olarak iletişime tamamen kapalı olduğu psikiyatri raporu ile tespit edilenler,
-Şahsi ve sosyal durumu ya da suç geçmişi nedeniyle özel gözetim ve denetim altında bulundurulmasının gerekli olduğu saptananlar (Tehlikeli mahkum, 5275 sayılı kanunun 9. Maddesinin üçüncü fıkrası gereği barındırılan) ve benzeri durumda olanlar;
Hakkında gelişim değerlendirilmesine tabii tutulmaması kararı verilebilir.

Bu hükümlüler hakkında genel iyileştirme programları uygulanmaz ve haklarında iyileştirme planı hazırlanmaz. Kurumda uygulanan genel iyileştirme programlarına ve bu kapsamda yapılan etkinliklere alınmaz, yalnızca kişilikleriyle orantılı bireyselleştirilmiş programlara dahil edilirler. Gelişim değerlendirilmesine tabii tutulmamasına karar verilen hükümlü hakkında yönetim servisi ile psiko-sosyal yardım servisi tarafından düzenlenen gözlem değerlendirme raporu 6 ayda bir düzenlenir.

Burda bilinmesi gereken en önemli konu gelişime katılmayan hükümlülerin ağır hasta olması durumunun ceza tehiri ile tahliye edilebileceği kamu bu halde iken ceza infaz kurumunda kalamayacağı düşünülse de ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına hükümlü olanların hiçbir şekilde infazında ara verilmemektedir. Bu nedenle bu konumda olanlar için sadece Cumhurbaşkanı tarafından "Af" şartıyla tahliye edilecektir. Aksi takdirde ağır hasta da olsa cezasını hastane veya ceza infaz kurumunda çekecektir.

Yeni sistem ile birlikte hükümlüler hakkında yılda iki defa not verilerek, bu not ile birlikte dönemsel değerlendirme sonucu alınacak ortalama puan doğrultusunda hükümlünün CTE Genel Müdürlüğü tarafından belirlenecek baraj puanı aşması halinde ilgili açık ceza infaz kuruma ayrılma, kalan cezasını denetimli serbestlik sistemi infaz etme ve koşullu salıverilmede değerlendirilecektir.

Hükümlüler hakkında alınan 6 aylık dönem değerlendirme kararları hükümlülere tebliğ edilecek olup, hükümlü hakkında ilgili servis puanları yazarak hükümlü bilgilendirilecektir. Ayrıca hükümlü infaz hakimliklerine de itiraz hakkı olduğundan ilgili kararlara karşı itiraz hakkı mevcuttur. (adalet.tv / özel haber)